• لباس مشکی از شعایر اسلامی

موضوع: محرم

کلمات کليدي: امام حسین، حجج، محرم

شکی نیست که پوشیدن لباس مشکی خصوصاً در حال نماز نزد برخی از امامیه کراهت دارد، گاهی ادعای اجماع بر آن نیز شده است. ولی بحث این است که آیا این کراهت ذاتی است، یعنی به لحاظ اینکه لباس مشکی است مکروه است یا به جهت اینکه شعار بنی عباس بوده ^[1] یا چون لباس اهل جهنم است ^[2] ، مکروه می‌باشد؟

از ظاهر برخی ادله استفاده می‌شود که کراهت آن ذاتی نیست و لذا در صورتی که عنوان دیگری به خود گیرد؛ مثل اینکه نشان دهندهٔ حزن و اندوه ما نسبت به مسیبتی که به اهل بیت علیهم السلام رفته است شود نه تنها کراهت سابق را از دست می‌دهد بلکه داخل در عنوان احیای شعائر الهی شده و مستحب نیز می‌گردد. خصوصاً آنکه با مراجعه به اخبار و تواریخ پی می‌بریم که اهل بیت‏ علیهم السلام هنگام عزا در مصیبت فقدان یکی از بزرگان، لباس مشکی را می‌پوشیده، یا پوشیدن آن را تایید کرده‏اند. اینک به نمونه‏هایی که در کتب شیعه و اهل تسنن آمده اشاره می‌کنیم:

روایات شیعه:

۱. برقی به سندش از امام زین العابدین‏علیه السلام نقل می‌کند که فرمودند: «چون جدم حسین‏ علیه السلام کشته شد، زنان بنی هاشم در ماتم او لباس سیاه پوشیدند و آن را در گرما و سرما تغییر ندادند. و پدرم علی بن الحسین ‏علیهما السلام برای آنان در هنگام عزاداری غذا آماده می‌کرد.

لَمَّا قُتِلَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِی صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ لَبِسَ نِسَاءُ بَنِی هَاشِمٍ السَّوَادَ وَ الْمُسُوحَ وَ کُنَّ لَا یَشْتَکِینَ مِنْ حَرٍّ وَ لَا بَرْدٍ وَ کَانَ عَلِی بْنُ الْحُسَیْنِ یَعْمَلُ لَهُنَّ الطَّعَامَ لِلْمَأْتَم ^[3]

۲. ابن قولویه به سندش نقل کرده که فرشته‏ای از فرشته‏های فردوس بر دریا فرود آمد و بال‏های خود را بر آن گسترد. آن‌گاه صیحه‏ای زد و گفت: «ای اهل دریا‌ها! لباس‏های حزن به تن کنید؛ زیرا فرزند رسول خدا ذبح شده است. آن‌گاه قدری از تربت او را بر بال‏های خود گذارده و به سوی آسمان‏‌ها برد. و هیچ فرشته‏ای را ملاقات نکرد جز آنکه آن را استشمام نمود و اثری از آن نزد او ماند.

اَخْبَرَنِی الْمَشِیخَةُ أَنَّ الْمَلَکَ الَّذِی جَاءَ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صل الله و علیه و آله وَ أَخْبَرَهُ بِقَتْلِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِی کَانَ مَلَکَ الْبِحَارِ وَ ذَلِکَ أَنَّ مَلَکاً مِنْ مَلَائِکَةِ الْفِرْدَوْسِ نَزَلَ عَلَى الْبَحْرِ وَ نَشَرَ أَجْنِحَتَهُ عَلَیْهَا ثُمَّ صَاحَ صَیْحَةً وَ قَالَ یَا أَهْلَ الْبِحَارِ الْبَسُوا أَثْوَابَ الْحُزْنِ فَإِنَّ فَرْخَ الرَّسُولِ مَذْبُوحٌ ثُمَّ حَمَلَ مِنْ تُرْبَتِهِ فِی أَجْنِحَتِهِ إِلَى السَّمَاوَاتِ فَلَمْ یَلْقَ مَلَکاً فِیهَا إِلَّا شَمَّهَا وَ صَارَ عِنْدَهُ لَهَا أَثَرٌ وَ لَعَنَ قَتَلَتَهُ‏وَ أَشْیَاعَهُمْ وَ أَتْبَاعَهُ ^[4]

روایات اهل تسنن:

۱. ابن ابی الحدید معتزلی سنی از مدائنی نقل می‌کند: چون علی ‌علیه السلام وفات یافت، عبداللَّه بن عباس بن عبدالمطلب نزد مردم آمد و گفت: همانا علی ‌علیه السلام وفات یافت، او کسی را به عنوان جانشین خود قرار داده است، اگر او را اجابت می‌کنید نزد شما می‌آید و اگر کراهت دارید کسی بر دیگری اصراری ندارد؟ مردم گریستند و گفتند: بلکه به سوی ما بیاید. حسن ‌علیه السلام در حالی که لباس مشکی به تن داشت نزد آنان آمد و خطبه‏ای ایراد فرمود. ^[5]  

۲. ابی مخنف روایت کرده که نعمان بن بشیر خبر شهادت امام حسین ‌علیه السلام را به اهل مدینه ابلاغ نمود... در مدینه زنی نبود جز آنکه از پشت پرده بیرون آمد و لباس مشکی پوشیده، مشغول عزاداری شد. ^[6]  

۳. عمادالدین ادریس قرشی از ابی نعیم اصفهانی به سندش از امّ‏سلمه نقل کرده که چون خبر کشته شدن امام حسین ‌علیه السلام به او رسید خیمه‏ای سیاه در مسجد رسول خدا صلی الله علیه وآله زد و لباس مشکی به تن نمود. ^[7]

۴. و نیز ابن ابی الحدید از اصبغ بن نباته نقل می‌کند که گفت: «بعد از کشته شدن امیرالمؤمنین ‏علیه السلام وارد مسجد کوفه شدم، حسن و حسین را مشاهده کردم که لباس مشکی به تن داشتند. ^[8]  

گردآورنده: میلاد نیکوپایان منفرد

برگرفته از کتاب واقعه عاشورا و پاسخ به شبهات عزاداری نوشته علی اصغر رضوانی

________________________________________________________

پی نوشت:

 [۱] من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۲۵۲

 [۲] وسائل الشیعة، ج ۳، ص ۲۸۱، باب ۲۰ از ابواب لباس مصلّی، ح ۳

 [۳] بحارالأنوار، ج ۴۵، ص ۱۸۸

 [۴] بحارالأنوار، ج ۴۵، ص۲۲۱، ۲۲۲

 [۵] شرح ابن ابی الحدید، ج ۱۶، ص ۲۲

 [۶] مقتل ابی مخنف، ص ۲۲۲و۲۲۳

 [۷] عیون الاخبار و فنون الآثار، ص ۱۰۹

 [۸] شرح ابن ابی الحدید.

نوشته شده توسط ویژه نامه در روز پنجشنبه 1391/8/25 ساعت 13:13

من این مطلب را پسندیدم