• چرا زندگی هایمان بی برکت است؟

موضوع: شرح فراز «مساکن برکة الله»

کلمات کليدي: مساکن برکة الله، برکت، مناظره، مناظره

«مساكن» جمع مسكن از ريشه ی «سكن» است که بر آرامش و قرار (در مقابل اضطراب و حركت) دلالت مي‌كند.^[1]

معناي واژه «بركت» قبلاً گذشت و گفته شد كه اين واژه بر دوام، بقا و عدم زوال دلالت مي ‌كند.^[2] با توجّه به اينکه امور مادّي، تمام شده و دوام و بقایی ندارند، واژه ی بركت غالباً در امور معنوي استعمال مي ‌شود و می توان آن را مترادف «خیر زیاد و باقی» دانست.

هر نعمتي كه خداوند به كسي داده است، اعمّ از مال، فرزند، علم و...، هم می تواند خير و بركت داشته باشد و هم نداشته باشد. مثلاً سرمايه ی فوق العاده زیاد قارون^[3] یا دانش فراوان ابوجهل^[4] برایشان برکتی داشت؟! اکنون به نیکی از آنان یاد می شود؟!

امام صادق علیه السّلام در ذیل آیه ی «وَ جَعَلَني‏ مُبارَكاً أَيْنَ ما كُنْت‏»^[5] فرمودند: (منظور از مُبارَکاً یعنی) «بسیار سودمند [قرار داده است.]»

خیلی اموال داریم که هیچ نفعی برای ما ندارد چه برسد به اینکه بخواهد برایمان بسیار سودمند هم باشد!

برکت کجای زندگی ماست؟

برکت از مسایل پرکاربرد و بسیار مهم در زندگی است و فهم آن به تقابل با تفکّر مادی گرایی جدید که بر «همه چیز را باید دید» تأکید می کند، کمک می نماید.

در دنیای امروز، تمام دارایی های افراد را با نظامی عددی می سنجند و اعداد را ملاک قرار می دهند که متأسّفانه این نظام عددی در مسایل زندگی ما نیز وارد شده است. به قول یک نویسنده ی غربی که مسلمان شده: «در جهان سیطره ی کمّیّت بر کیفیت رخ داده است.» یعنی دیگر لذّت بردن و کیفیت زندگی در یک خانه مهم ترین چیز نیست، بلکه متراژ آنست که اهمّیّت دارد!

در فرهنگ دینی ما به مسئله ی برکت بسیار توجّه شده است. لذا برای قدیمی های ما، برکت یک امر واقعی و عادی بوده که با آن زندگی می کردند ولی امروزه ...!

برکت را نمی توان با این نظام عددی بررسی کرد و باید مبانی و اصول آن را در خود دین جست و جو نمود؛ برای مثال برکت در غذا را این طور بیان کردند که:

«غذا را سرد كن كه [غذای] داغ بركت ندارد.» ^[6]

«با برکت ترین غذا آنست که دست ها در آن زیاد شود.»(افراد بیشتری از آن استفاده کنند.)^[7]

این ها دستورات آموزش و پرورش جسم است که ما را برای عبادت آماده می کند. اگر جسم به طور صحیح تغذیه نشود، نمی توان انتظار عبادت آنچنانی را هم از آن داشت. ضمن اینکه کم کم برخی معنویّات هم از دست می رود.

حال چرا این طورست؟ اگر علّتش را نگفته باشند، می گوییم «نمی دانیم»؛ نه اینکه از خودمان ببافیم و دلایل پزشکی و ... دربیاوریم. چرا که اگر روزی دانش پزشکی عکسش را گفت چی؟ در دین خود شک خواهید کرد؟!

درس مبانی و اصول برکت (1)!

ما کاری به مکانیزم برکت نداریم و خیلی هم نمی توانیم بفهمیم، بلکه باید با اجرای اصول و توسّل از آن بهره مند شویم.

اگر کسی می خواهد از زمین و آسمان برایش برکت بیاید، باید بیبند راهش چیست:

قرآن کریم می فرماید:

«و اگر اهل شهرها و آبادي ها ايمان مى ‏آوردند و تقوا پيشه مى ‏كردند، قطعاً بركاتی از آسمان و زمين را بر آن ها مى ‏گشوديم، ولى تكذيب كردند و ما هم آنان را به كيفر اعمالشان مجازات كرديم.» ^[8]

امام رضا علیه السّلام نیز می فرمایند:

«خداى -عزّ و جلّ- به يكى از پيامبران وحى فرمود كه: هرگاه اطاعت شوم راضى گردم و چون راضى شوم بركت دهم و بركت من ‏نهایت ندارد...» ^[9]

بسیاری از کارها هم هست که باعث می شود تا برکت از بین برود:

امام كاظم عليه السّلام به داود صرمى فرمود:

«اى داود! همانا حرام زياد نمى ‏شود و اگر زياد شود، برای شخص در آن بركت نخواهد داشت و آنچه را از آن انفاق كند، پاداش نمى‏ برد و آنچه پس از خود بر جاى گذارد، توشه ‏اش به سوى آتش خواهد بود.» ^[1]

امیر المؤمنین علیه السّلام می فرمایند:

«هرگاه جنايت ها ظاهر شود، بركت ها برطرف مى‏شود.» ^[11]

و یا روایت داریم که غشّ با مسلمان یا عدم ادای حق وی برکت روزی را از بین می برد.^[12]

بدانیم که در تمام مواضعی که برکت زیاد می شود، محلّ استقرار و ثبات برکت، ائمّه علیهم السّلام هستند.

مبانی و اصول برکت(2)!

در روايات برخي امور عامل بركت دانسته شده اند؛ از جمله نماز^[13]، خواندن آیة الکرسی^[14]، تقوای الهی^[15] و:

-  صدقه: «جمعي همراه امام صادق عليه‌ السّلام به مسافرت مي ‌رفتند، ليكن از تعرّض راهزنان ها نگران بودند. امام صادق عليه‌ السّلام به آنان فرمود:

قصد كنيد كه يك سوم آن را صدقه دهيد تا خداوند مابقى آن را از (شرِّ) کسانی که می ترسید دور نگه دارد.

گفتند: تصمیم گرفتیم که چنین کنیم.

فرمود: اكنون در امان خداوند عزّ و جلّ هستيد؛ پس حركت كنيد. و همه به راه افتادند.

ناگهان علامت راهزن ها ظاهر شد و همگی ترسیدند.

امام عليه السّلام فرمود: چطور مى‏ هراسيد در حالی که در امان خداى -عزّ و جلّ- هستيد؟!

راهزنان جلو آمدند، از اسب پیاده شدند و دست امام صادق علیه السّلام را بوسيدند و گفتند: دیشب در خوابمان رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله را ديديم که به ما فرمان می دهد تا خود را به شما عرضه كنيم. لذا اكنون در اختيار شما هستيم و از شما و اين گروه جدا نمى ‏شويم تا دشمنان و دزدان را از ایشان دور کنیم.

امام صادق عليه السّلام فرمود: ما نيازى به شما نداريم، زیرا همان كس كه (خطر) شما را از ما دفع نمود، ایشان (سایر خطرات) را نیز دفع خواهد کرد.

همگى به سلامت گذشتند و ثلث مالشان را صدقه دادند و تجارتشان برکت كرد و هر درهمى ده برابر سود داد، لذا ‏گفتند: بركت حضرت صادق چقدر زیاد است!

امام علیه السّلام به ايشان فرمودند:

همانا برکت را در معامله ی با خداوند -عزّ و جلّ- یافتید، پس بر آن مداومت كنيد.» ^[16]

- مشورت با فرد عاقل و خیرخواه: «مشورت با فرد عاقل خیرخواه (مایه ی) یمن و برکت و ... است.» ^[17]

اگر فردی به خاطر خدا آن طور که فرموده مشورت کند، خداوند کاری می کند که در این مشورت به یمن و برکت برسد.

همه چیز همین جاست!

هراندازه که از امام دور باشیم، در واقع از برکت دور هستیم؛ زیرا ایشان مساکن برکت خدا هستند و برکت جایگاه دیگری ندارد. این ویژگی اختصاصی اهل بیت علیهم السّلام است.

ائمه علیهم السّلام واسطه ی هر نعمتند و بدين ترتيب، هم اصل نزول هر نعمتي به وساطت آن هاست و هم با بركت بودن هر نعمتي -كه خود نعمتي ديگر است- به وساطت آن هاست. اگرچه از برخي امور نيز به عنوان بركت ياد شده است، ليكن ويژگي ائمه علیهم السّلام در اين است كه نه تنها خودشان بركتند، بلكه واسطه ی هر بركتي هستند و نعمت ‌هاي مادي و معنوي خداوند به يُمن وجود آن ها بركت پيدا مي ‌كند و مبارك مي ‌گردد. اساساً بركت نعمت‌ هاي الهي در وجود مبارك آنان قرار و آرام مي ‌گيرد.

لذا امام ‏سجاد علیه السّلام رسول خدا را «امام رحمت، پیشوای خير و كليد بركت» معرّفی می کنند. ^[18]

لذا هر کاری که با این خاندان پیوند بخورد، برکت در آن ظاهر می شود. (برکت در همه چیز معنا دارد؛ در شغل، محلّ زندگی و ...)

امام ماء معین (آب گوارا) است^[19]؛ منبع حیات، زندگی و برکت. یعنی امام علیه السّلام مبدأ و منبع تمام خیرهای الهی در انواع و اشکال آن است.

هر چیزی که به این خاندان انتساب دارد، خودش هم صاحب خیر و برکت می گردد؛ تا آنجا که فرمودند: مؤمن براي مؤمن ديگر بركت است: «إنّ المؤمن بركةٌ علي المؤمن»^[20]

-------------------------------------------------------------------

[1] مقاييس اللّغه، ج3، ص88

[2] ر.ک: فراز «عترة خیرة ربّ العالمین و رحمة الله و بركاته»

[3] به تعبير قرآن كريم، گنجینه های وی به قدری بوده که حمل كليد هاي آن ها برای یک گروه تنومند هم دشوار بوده است (قصص: 76).

[4] گفته اند ابوجهل بر اثر برخورداري از دانش فراوان، «ابوالحكم» خوانده مي‌ شده است (تفسير القمي، ج2، ص394).

[5] مریم: 31

[6] بحار الانوار، ج59، ص291 به نقل از طبّ النّبی

[7] بحار الانوار، ج63، ص349

[8] اعراف: 96- ترجمه ی آیت الله مکارم شیرازی

[9] بحار الانوار، ج70، ص341

[10] منابع فقه شیعه، ج22، ص316 به نقل از کافی، ج5، ص125

[11] تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص458- ترجمه ی آقا جمال الدّین خوانساری

[12] بحار الانوار، ج73، ص365؛ من لا یحضره الفقیه، ج4، ص15- ترجمه ی غفاری

[13] بحار الانوار، ج79، ص232

[14] بحار الانوار، ج73، ص221

[15] نهج‌البلاغه، خطبه ی 198

[16] عیون اخبار الرّضا، ج2، ص5- ترجمه برای فهم بهتر روان گردیده است

[17] بحار الانوار، ج1، ص155

[18] صحيفه ی سجّاديه، دعاي 2

[19] کافی، ج1، ص340

[20] بحار الانوار، ج2، ص283

نوشته شده توسط گروه زیارت جامعه در روز چهارشنبه 1391/7/19 ساعت 18:42

من این مطلب را پسندیدم