• احنف بن قيس تميمی سعدی

موضوع: اصحاب

  اسم او صخر يا ضحاک فرزند «قيس بن معاوية بن حصين تميمي» ملقب به احنف و کنيه‏اش «ابو بحر تميمي سعدي» است؛ چون پاي او قدري کج بود لذا به احنف (کج پا) شهرت داشت. [1] احنف از اشراف اهل بصره و بزرگ قبيله بني تميم

ادامه مطلب...

• خالد بن معمر بن سدوسی

موضوع: اصحاب

  خالد از سران ربيعه بصره و از اصحاب مخلص اميرالمؤمنين عليه‏السلام است که در دو جنگ جمل و صفين حضور داشته است. امير مؤمنان عليه‏السلام چون پرچم‏هاي قبايل را بست و فرماندهان را معين نمود، خالد بن معمر را

ادامه مطلب...

• سعد بن مسعود انصاری

موضوع: اصحاب

  سعد (سعيد) [1] بن مسعود، عموي «مختار بن ابي عبيد ثقفي» [2] و از اصحاب و انصار رسول خدا صلي الله عليه و آله به شمار مي‏آيد. [3] سعد از رسول خدا صلي الله عليه و آله نقل نموده که فرمود: کان

ادامه مطلب...

• جابر بن عبدالله انصاری

موضوع: اصحاب

  جابر فرزند «عبداللَّه بن عمرو بن حرام انصاري» از طائفه خزرج و کنيه‏اش «ابو عبداللَّه» و به قولي «ابو عبدالرحمن» يا «ابو محمد» بوده و او يکي از بزرگان و اصحاب پيامبر اسلام صلي الله عليه و

ادامه مطلب...

• صعصعة بن صوحان عبدی

موضوع: اصحاب

  صعصعه فرزند صوحان، چون دو برادراش زيد و سيحان از سادات و بزرگان قبيله عبدالقيس بود. او دوران کودکي را در عهد رسول خدا صلي الله عليه و آله سپري کرد و مسلمان شد، امّا توفيق ديدار روي مبارک پيامبر صلي الله عليه و

ادامه مطلب...

• ابو عمره انصاری

موضوع: اصحاب

  در اسم او اختلاف است، بعضي مثل ابن حجر و ديگران نام‏هاي مختلف براي او نقل کرده‏اند، از جمله: بشير، ثعلبه، اسامه، رشيد، اسيد و... [1] او فرزند «عمرو بن محصن انصاري» و از اصحاب رسول خدا صلي الله عليه و

ادامه مطلب...

• زياد بن نضر

موضوع: اصحاب

  زياد بن نَضْر حارثي از ياران[1]  والا مقام و با اخلاص امير مؤمنان و از فرماندهان لشکر[2]  ايشان بود. گفته‏ها و مواضع او در «صِفّين» و ديگر مواقع، نشان مي‏دهد که او از آگاهي عميقي برخوردار بوده و

ادامه مطلب...

• قثم بن عباس

موضوع: اصحاب

  قُثَم بن عبّاس بن عبد المطّلب قُرَشي هاشمي، پسر اُمّ فضل (لبابه، دختر حارث) است. او از ياران پيامبر خدا[1]  و برادر رضاعي يکي از حَسَنين عليهما السلام[2]  است. او را به شناخت استوار و فضل و فضيلت

ادامه مطلب...

• زِر بن حبيش

موضوع: اصحاب

  زرّ بن حُبَيش بن حُباشه اسدي از فاضلان، عالمان، قاريان و آگاهان به معارف قرآن و از چهره‏هاي والاي تابعيان[1]  و از ياران بزرگوار علي عليه السلام است[2]  که مولا به وثاقتش گواهي داده است. همگامي و

ادامه مطلب...

• مالک بن کعب

موضوع: اصحاب

  مالک بن قيس اَرحَبي، از ياران و کارگزاران امام علي عليه السلام است. او فرماندار عين التَّمر[1]  و بهقبادات[2]  بود و علاوه بر آن، مسئوليت بازرسي از عملکرد ساير کارگزاران منطقه کوفه و جزيره را هم بر

ادامه مطلب...

• حکيم بن جبلة

موضوع: اصحاب

  حُکَيم بن جَبَلة بن حصين عبدي که به او «ابن جبل» هم مي‏گفتند، از ياران علي عليه السلام[1]  و از استوار گامان در اطاعتش و از آگاهان به حقّ خلافتش بود.  حکيم را با تعابير:«قومش از او فرمان

ادامه مطلب...

• محمد بن ابي حذيفه

موضوع: اصحاب

  ابوالقاسم محمّد بن ابي حُذَيفة بن عتبه عبشمي، نوه عتبة بن ربيعه[1] (از سران مشرکان)[2]  و پسر دايي معاويه بود.[3]  پدر او در مکّه اسلام آورد و محمّد، هنگامي که پدر و مادرش به حبشه مهاجرت کرده بودند، در آن جا به

ادامه مطلب...

• حذيفة بن يمان

موضوع: اصحاب

  ابو عبد اللَّه، حُذَيفة بن يَمان بن جابر عَبْسي، از ياران برجسته پيامبر خداست. رجاليان و شرح حال‏نگاران، او را با ويژگي‏هايي چون: نجيب‏زاده،[1]  صحابي بزرگ پيامبر خدا،[2]  رازدار پيامبر صلي الله

ادامه مطلب...

• مخنف بن سليم

موضوع: اصحاب

  مِخْنَف بن سُلَيم بن حارث اَزْدي غامدي، از ياران پيامبرصلي الله عليه وآله[1]  و عليعليه السلام است.[2]  او در جنگ جمل، پرچمدار قبيله خود (اَزْد) بود[3] و مجروح گرديد.[4]  قبل از پيکار صِفّين، امام عليه

ادامه مطلب...

• معقل بن قيس رياحي

موضوع: اصحاب

  مَعقِل بن قيس رياحي، از جنگاوران بي‏باک کوفه و از سخنوران چيره دست آن ديار و از سرداران سپاه امام علي عليه السلام و امام حسن عليه السلام است. در زمان عمر، در فتح شوشتر، پيک عمّار به مدينه بود و همراه با

ادامه مطلب...

• حجر بن عدی

موضوع: اصحاب

  ابو عبد الرحمان، «حُجْر بن عَديّ بن معاويه کِنْدي»، مشهور به «حُجْرُ الخير (حجر نيکوکار)» و «ابن اَدبَر»[1]  از کساني است که جاهليت و اسلام را درک کرده است.[2] او بر پيامبر صلي الله عليه

ادامه مطلب...

• عبد اللَّه بن جعفر

موضوع: اصحاب

  ابو جعفر، عبد اللَّه بن جعفر بن ابي طالب قُرَشي هاشمي از صحابيان پيامبر خداست.[1]  هنگامي که اوّلين گروه مسلمانان به حبشه هجرت کردند، جعفر بن ابي طالب - که به «طيّار (پروازگر)» و «ذو الجَناحَين

ادامه مطلب...

• سعيد بن قيس همداني

موضوع: اصحاب

  سعيد، جنگاوري دلير و قهرماني کم نظير بود. او در جنگ‏هاي جمل[1]  و صِفّين[2]، شرکت داشت و در جمل[3] و صفّين[4]، امام عليه السلام او را به سرداري بني هَمْدان گماشت. او در ضمن سخنراني‏اي رسا در جمع يارانش

ادامه مطلب...

• سهل بن حُنَيف

موضوع: اصحاب

  سهل بن حُنَيف بن واهب انصاري اَوسي، برادر عثمان بن حُنَيف[1]  و از صحابيان پيامبر خدا و از بدريان است.[2]  سهل در تمام نبردهاي پيامبر صلي الله عليه وآله حضور داشت[3]  و در هنگامه شکست سپاه پيامبر صلي

ادامه مطلب...

• عبد اللَّه بن شبيل احمسی

موضوع: اصحاب

  عبد اللَّه بن شُبَيل، روزگاري فرماندار آذربايجان بود.[1]  او به هنگام فتحِ دوباره آذربايجان به سال 24 يا 25 هجري، به عنوان فرمانده طلايه سپاه به آن ديار رفته بود.[2]  امام عليه السلام او را به فروتني، نيک

ادامه مطلب...

• عمّار بن ياسر

موضوع: اصحاب

  ابو يَقظان، عمّار بن ياسر بن عامر مَذحِجي که مادرش (سُميّه) نخستين شهيد راه خدا بود، از پيشتازان در ايمان و هجرت و از استوار گامانِ راست قامتي است که در آغازين روزهاي جلوه اسلام، همراه پدر و مادرش شکنجه‏هاي

ادامه مطلب...

• زيد بن صُوحان

موضوع: اصحاب

  زيد بن صُوحان بن حجر عبدي، برادر صَعصَعه و سَيحان، از خطيبان[1]  زبردست، شجاعان استوارگام،[2]  بزرگان، زاهدان، ارجمندان[3]  و از ياران وفادار امير مؤمنان بود.[4]  او به روزگار پيامبر خدا

ادامه مطلب...

• عمر بن ابي سلمه

موضوع: اصحاب

  عمر بن ابي سَلَمة بن عبد الأسد قُرَشي مخزومي، دو سال يا بيشتر پيش از هجرت، متولّد شد[1]  و پس از درگذشت پدرش به سال سوم هجري،[2]  همراه با مادرش اُمّ سَلَمه - که همسريِ پيامبر خدا را برگزيده بود -[3]  به خانه

ادامه مطلب...

• سعد بن مسعود ثقفي

موضوع: اصحاب

  سعد بن مسعود ثَقَفي، عموي مختار بن ابي عُبَيد، از ياران هوشمند و وفادار عليعليه السلام است و گفته شده از ياران پيامبر خدا نيز بوده است.[1]  برخي منابع از درگيري او با عمّار بن ياسر - که در زمان عمر، فرماندار

ادامه مطلب...

• عمرو بن حمق خزاعي

موضوع: اصحاب

  عمرو بن حَمِق بن کاهِن خُزاعي از ياران بزرگ پيامبر خدا[1]  و از همراهان استوارْگام علي عليه السلام[2]  و يار وفادار حسن بن علي عليهما السلام است. [3] .  او بعد از صُلح حُدَيبيّه اسلام

ادامه مطلب...

• قيس بن عفريه (عقديه) حمیسي

موضوع: اصحاب

  «قيس بن عفريه حمیسی» [1]  از اصحاب اميرمؤمنان عليه‏السلام  بود که نامش را «ملک» ذکر کرده‏اند.[2]  وي از طايفه قيس کوفه بود و هنگامي که ناکثين (اصحاب جمل) در بصره به هيچ راهي جز جنگ

ادامه مطلب...

• هند بن ابي هاله (هند بن عمرو جملي)

موضوع: اصحاب

  هند بن ابي هاله (هند بن هند بن ابي هاله) [1]  از قبيله بني اسد و از گروه تيمم است. پدرش ابو هاله حليف بني عبدالدار و مادرش خديجه (کبري) بنت خويلد همسر رسول خدا صلي الله عليه و

ادامه مطلب...

• قَبيصه بن ضبيعه عبسي

موضوع: اصحاب

  قبيصه از ياران اميرمؤمنان عليه‏السلام  در جنگ نهروان بود و با خوارج نهروان مقابله کرد.[1]  وي در زمان معاويه همراه «حجر بن عدي» عليه «زياد بن ابيه» حاکم کوفه که به مقام شامخ

ادامه مطلب...

• عاصم بن زياد

موضوع: اصحاب

  عاصم بن زياد از اصحاب و ياران اميرالمؤمنين عليه‏السلام بوده است. [1] . مامقاني مي‏گويد: عاصم مردي زاهد، پرهيزکار و مطيع امير مؤمنان علي عليه‏السلام بود. همو در ادامه از کليني نقل

ادامه مطلب...

• سلمه بن اکوع

موضوع: اصحاب

  سلمه از اصحابي است که در بيعت «تحت الشجره» مجدداً با پيامبر خدا صلي الله عليه و آله بيعت کرد. کنيه وي «ابو مسلم يا ابو اياس يا ابو عامر» نقل شده است. او ابتدا در مدينه و سپس در «ربذه»

ادامه مطلب...

• عامر بن عبد قيس

موضوع: اصحاب

  «عامر بن عبد قيس» يکي از زهاد ثمانيه [1]  و از اتقياي اصحاب علي عليه‏السلام و قاريان عراق در سپاه صفين است. او به رفتار ضد اسلامي عثمان اعتراض مي‏نمود و او را از عواقب کار خود برحذر مي‏داشت.

ادامه مطلب...

• همام بن شريح

موضوع: اصحاب

  همام فرزند شريح بن يزيد از بزرگان شيعه و از ياران مخلص اميرالمؤمنين عليه‏السلام بوده است. وي از عبادت کنندگان بزرگ و تارک دنيا بود و با شنيدن اوصاف متقين از زبان مولايش

ادامه مطلب...

• کعب بن فقيم أزدي

موضوع: اصحاب

  کعب بن فقيم و برادرش عبداللَّه بن فقيم هر دو از ياران اميرالمؤمنين عليه‏السلام  بودند که به همراه سپاه معقل بن قيس به سرکوبي خريّت بن راشد که از جانب معاويه براي خراب‏کاري و غارت‏گري

ادامه مطلب...

• مالک بن عباده غافقي (ابو موسي)

موضوع: اصحاب

  مالک بن عباده از اصحاب پيامبر صلي الله عليه و آله بود که به «ابوموسي» کنيه داشت و از پيامبر صلي الله عليه و آله رواياتي نقل کرده است. وي به سال 58 هجري درگذشت.[1] وي در وصف حضرت

ادامه مطلب...

• نابغه جعدي (قيس بن عبدالله جعدي)

موضوع: اصحاب

  درباره اسم «نابغه» بين مورخان اختلاف است. بعضي او را «نابغه فرزند قيس» و برخي او را «حبان فرزند قيس» و گروهي او را «قيس فرزند عبداللَّه» ناميده‏اند. نام جدش جعده است و کنيه‏اش «ابو

ادامه مطلب...

• شمر بن ابرهه

موضوع: اصحاب

  نصر بن مزاحم از زهري نقل مي‏کند:   شمر فرزند ابرهة بن صباح حميري، در ابتداي جنگ صفّين از ياران معاويه بود، اما در يکي از روزهاي صفين وي در ميان گروهي از قاريان شام از سپاه معاويه جدا شد و

ادامه مطلب...

• ظبيان بن عماره تميمي

موضوع: اصحاب

  شيخ طوسي وي را از اصحاب اميرالمؤمنين عليه‏السلام به شمار آورده است.[1] ابن اثير مي گويد: بخاري او را از اصحاب رسول خدا صلي الله عليه و آله به شمارآورده است و مي‏گويد: وي از

ادامه مطلب...

• هاني بن خطاب أرحبي

موضوع: اصحاب

هاني بن خطاب از اصحاب اميرالمؤمنين عليه‏السلام است که در صفّين همراه و در رکاب آن حضرت بود. وي عبيداللَّه پسر عمر بن خطاب را که عضو سپاهيان معاويه بود، به قتل رسانيد، و قولي بر آن است که قاتل

ادامه مطلب...

• سعيد بن عبيد طائي

موضوع: اصحاب

سعيد بن عبيد از شيعيان و ياران اميرمؤمنان عليه‏السلام بود که در صفّين حضور داشت. هنگامي که حضرت علي عليه‏السلام براي عزيمت به صفّين وارد «ربذه» شد، جمع کثيري از قبيله «طيّ» نزد ايشان آمدند،

ادامه مطلب...

• ابو کعب خثعمي

موضوع: اصحاب

  «ابو کعب خثعمي» از ياران اميرمؤمنان عليه‏السلام بود که در جنگ صفّين در رکاب امام علي عليه‏السلام به شهادت رسيد. نصر بن مزاحم از «ابو علقمه خثعمي» نقل مي‏کند:   عبداللَّه بن حنش

ادامه مطلب...

• قبيصه بن جابر اسدي (ابو العلاء کوفي)

موضوع: اصحاب

  «قبيصة بن جابر» از ياران اميرمؤمنان عليه‏السلام  بود که حضرت در صفّين او را همراه عمار ياسر، عمرو بن حمق خزاعي و عامر بن واثله در کمين سپاهيان شام قرار داد. [1] به نقل ابن حجر، وي از شخصيت‏هاي نمونه

ادامه مطلب...

• شبيب بن عامر (جد کرماني)

موضوع: اصحاب

  شبيب بن عامر «معروف به حد کرماني» [1]  از ياران و اصحاب اميرالمؤمنين عليه‏السلام و از افراد مورد وثوق آن حضرت بود، لذا به مالک اشتر دستور داد که او را خزانه‏دار بيت‏المال قرار دهد و در فرمان خود

ادامه مطلب...

• يريم بن شريح همداني

موضوع: اصحاب

  يريم بن شريح از قبيله همدان و از اصحاب اميرمؤمنان عليه‏السلام بود که در صفين مجاهدت کرد و به شهادت رسيد.   نصر بن مزاحم مي‏نويسد :   در يکي از روزهاي جنگ صفين که ميمنه سپاه حضرت

ادامه مطلب...

• ابو شجاع قتباني (سعيد بن يزيد حميري)

موضوع: اصحاب

  نصر بن مزاحم او را «ابوشجاع حميري» و ابن حجر و ذهبي نام او را «سعيد بن يزيد حميري» و کنيه‏اش را «ابو شجاع قتباني» ذکر کرده‏اند، وي از ياران دنياديده و بابصيرت امام علي عليه‏السلام  بوده

ادامه مطلب...

• عامر بن واثله

موضوع: اصحاب

  عامر بن واثلة بن عبد اللَّه کِناني لَيثي - که بيشتر با کنيه‏اش «ابوطُفَيل» از او ياد مي‏کنند - در سالي که نبرد اُحُد روي داد، به دنيا آمد و هشت سال از روزگار پيامبر خدا را درک کرد. [1]  پيامبر صلي الله

ادامه مطلب...

• ضرار بن ضمره ضبابی

موضوع: اصحاب

  در خصائص الأئمّة آمده‏است : گفته‏اند که ضِرار بن ضَمْره ضِبابي بر معاوية بن ابي سفيان - که در مراسم حجّ بود - وارد شد. معاويه به او گفت: علي را برايم توصيف کن.  گفت: آيا مرا معاف نمي‏داري؟  [ معاويه]

ادامه مطلب...